Në raportin vjetor të European Roma Rights Centre(ERRC) mbi sfidimin e antixhipsizmit dixhital, online dhe në media, Shqipëria vazhdon të cilësohet si një vend me probleme të përdorimit të gjuhës së urrejtjes. Raporti është publikuar në prill të 2023.
Ky raport është prodhuar nga pjesëmarrësit e projektit Challenging të udhëhequr nga vullnetarët e ERRC. Vullnetarët, të cilët formuan komunitetet e aktivistëve dixhitalë, u ngarkuan
me monitorimin dhe regjistrimin e shembujve të gjuhës së urrejtjes që ju drejtohet romëve në mediat online dhe rrjetet sociale dhe raportimi i kësaj gjuhe të urrejtjes duke përdorur mjetet e disponueshme në secilën platformë. Raportimi u zhvillua në katër vende jashtë BE-së: Shqipëri, Serbi, Turqi dhe Ukrainë dhe u krye nga nëntori 2020 deri në gusht 2021.
Në Shqipëri, ekipi ndoqi disa faqe të rëndësishme dhe përdori disa togfjalësha për të gjurmuar gjuhën e urrejtjes. Shumica e 408 rasteve të raportuara në kampionin shqiptar erdhën nga TikTok (274), ndjekur nga shembuj nga YouTube (55) dhe Facebook (54). Kishte edhe 25 shembuj nga Instagrami. Portalet nuk u gjetën të kishin përdorur ndonjëherë gjuhë diskriminuese.
Ekipi me në krye Roxhers Lufta, zbuloi se shembulli dominues i paragjykimit në kampionin e tyre
lidhet me punën (rreth 40%) me deklarata të tilla si “Romët nuk duan të punojnë”; dhe “rrinë vetëm
duke lypur”. Në rreth 25% të raporteve shembuj të paragjykimeve që lidhen me karakteristikat personale
ishin të pranishëm, dhe në rreth 10% të raportimeve shembuj të paragjykimeve që lidhen me sjelljen seksuale ishin të pranishëm. Pjesa e mbetur prej 25% përbëhej nga një përzierje komentesh paragjykuese.
Gjatë vitit 2020, vullnetarët shqiptarë identifikuan dy shfaqje televizive të njohura humoristike; Portokalli dhe Al Pazar, që përshkruajnë personazhe romë të bazuar tërësisht në stereotipe dhe paragjykime për hir të argëtimit. Në dhjetor 2020 ata dorëzuan një ankesë tek Komisioneri për Mbrojtjen nga Diskriminimi lidhur me të dyja emisionet. Deri më sot, Xhenson Çela, vullnetar për ERRC ka konfirmuar për informim.al se nuk ka pasur asnjë kthim përgjigjeje për rastet.
Rekomandimet e ERRC për Shqipërinë janë si vijon:
Qeveria shqiptare dhe autoritetet publike duhet:
– Sigurimi i zbatimit të plotë të ligjeve ekzistuese kundër diskriminimit dhe traktateve përkatëse Rritni ndërgjegjësimin për antixhipsizmin dhe sfidojeni atë përmes trajnimeve antiraciste për liderët politikë, zyrtarët publikë, profesionistët me synimin për të integruar vlerat qytetare bazuar në përfshirjen dhe mbrojtjen e të drejtave themelore për të gjithë.
– Përmbahuni dhe dënoni të gjitha rastet e gjuhës së urrejtjes anti-rome dhe përdorimin e tyre
fyerje përçmuese etnike.
-Bashkëpunoni me OJQ-të, organet e barazisë, mediat dhe personazhet e famshëm dhe publikisht
fushatë për të kundërshtuar narrativat anti-rome dhe gjuhën e urrejtjes në transmetim, shtyp dhe
media online.
Rrjetet e mediave sociale duhet:
– Rishikojnë standardet e tyre për të siguruar që ato të marrin parasysh specifikat
të antixhipsizmit, dhe për të siguruar që standardet e komunitetit të zbatohen plotësisht për të sanksionuar gjuhën e urrejtjes në internet.
– Përmirësoni sistemet e mësimit të makinerive për të qenë më të aftë në njohjen e gjuhës shqipe
fyerjet etnike që u referohen romëve: #gabel #jevg #magjup #zezak #gabelet #jevgjit #arixhi #harixhi #arixhinjt.
– YouTube duhet të angazhohet me shoqërinë civile për të rritur njohjen e aktivistëve me programin YouTube Trusted Flagger dhe eksploroni mënyrën më të mirë për të bashkëpunuar në uljen e përmbajtjes së urrejtjes.
– TikTok duhet të përmirësojë shkallët e reagimit në rishikimin dhe heqjen e materialit të shënuar
përmbajtje të gjuhës së urrejtjes. Duke zbatuar Kodin e Sjelljes së BE-së për gjuhën e urrejtjes në internet, TikTok duhet të sigurojë që këto angazhime të zbatohen për Shqipërinë dhe për romët në Shqipëri.
Raportin e plotë mund ta lexoni këtu.
COMMENTS